Mocht het weer toch maar weer mooi worden. Dat is wenselijk, want anders is er veel kans dat we de kust niet zullen kunnen bevrijden en in dat geval zullen we nog een winter aan de IJzer moeten doorbrengen.
Om 16u30, winteruur, want gedurende de nacht hebben we onze uurwerken een uur achteruitgezet. Ik heb 25 gevangenen zien passeren.
De afgelopen vielen er veel doden te betreuren, die ofwel op slag dood waren of stierven tengevolge hun verwondingen. Het mortuarium van Hoogstade ligt altijd vol. Er zijn er danig veel dat men zelfs geen kerkdienst meer houdt. Een priester geeft de absolutie aan die arme martelaren op het kerkhof, dat pas aangelegd werd in Sint-Rijkers. Het vervoer gebeurt met een boerenkar die voor dit doel opgeëist werd en aldus dienstdoet als lijkwagen, die meerdere keren per dag het traject aflegt tussen het mortuarium en het knekelveld. Er staan telkens doodskisten op in wit hout. Meestal wordt ze enkel bemand door de boer en een sergeant begeleider. Boven op de kisten worden er twee driekleuren gespannen. Vanuit mijn raam zie ik de dodenkar voorbijrijden, met een gekraak bij elke draai van de wielen, met haar macabere lading, naar de droevige plaats van eeuwige rust, zonder dat er ook maar één rouwende vriend bij is om de arme lijken een laatste afscheid toe te wensen.
Vaderland, hoe dankbaar zou je voor deze helden moeten zijn, die hun jeugd en hun leven hebben gegeven voor jouw vrijheid en die hier voorbijkomen op de steenweg, onbekend en vergeten door degenen voor wie ze zich opgeofferd hebben en die bij hun passage enkel gegroet worden door een onverschillige. Ik gedenk hen, ook met de gedachte dat mij opeen dag hetzelfde lot kan beschoren zijn om op die manier de eeuwigheid te betreden.
19 uur: Vanavond vernemen we dat Duitsland, Oostenrijk en Turkije vragen om verkennende vredesonderhandelingen op te starten op basis van de 14 artikelen opgesteld door president Wilson. Wat voor rotzooi zou hier weer achter schuilgaan? Het lef, ze vragen om vrede terwijl ze op gemene wijze onze steden en deze van onze Franse geallieerden platbranden. Dat kan enkel een valstrik zijn. Ik hoop van harte dat men de conditie zal weerhouden om niet met hen te praten vooraleer ze het grondgebied van België en Frankrijk hebben verlaten. Zouden ze soms represailles beginnen te vrezen? Maar die komen er sowieso en de gegijzelde steden en dorpen zullen van de kaart geveegd worden, ook al wordt er aan de IJzer vrede gesloten. Welk geloof zou men kunnen hechten aan akkoorden die men met hen zou afsluiten? Zou het weer geen waardeloos stukje papier worden? Er wordt met de mof niet onderhandeld, ze moeten bij de keel gegrepen worden en herleid worden en krachteloos gemaakt, dat is de enige manier om deze langdurende oorlog te beëindigen.