De Duitse bezetter eigende zich toe wat ze nodig hadden, ten koste van de plaatselijke bevolking. Vooral in de begindagen gebeurde dat zonder enige vergoeding. Nadat het administratief beheer van het bezette België georganiseerd was, kwam daar enigszins verbetering in. Zo vinden we documenten terug uitgaande van de Etappen-Kommandantur van Geraardsbergen gedateerd op 17 mei 1916, die voorzien in de vergoeding van goederen en diensten geleverd door inwoners van Appelterre-Eichem twee jaar voordien: in september 1914, namelijk het leveren van 11 kippen, 1kg boter en het logement van 2 officieren voor 2 dagen.

ASN

Pastoor Van Liefferinge van Denderwindeke schrijft:

"Den 27 september (daarop volgende) had er langs den Westerkant der Gemeente eene schermutseling plaats tusschen een aantal belgische lanciers en duitsche soldaten te paard. Eenige geweerschoten werden van beiders kanten gelost, doch zonder iemand te treffen.

’s Anderdaags, den 28 September, in den vroegen morgen kwam hier van Edingen, een automobiel aangesneld bezet met duitsche overheden en omringd van soldaten te paard. De auto hield stil bij den toenmaligen Burgemeester, Mijnheer Van Cauwelaert, provinciaalraadslid, die reeds dan aangetast was van eene kwijnende ziekte. Zonder opzicht voor zijnen ziekelijken toestand, zonder zich vooraf behoorlijk te mogen aankleeden noch te ontbijten, moest de Heer burgemeester onverwijld den auto instappen. Hij moest hun dienen tot borstwering over de grenzen der Gemeente. Dáár verwierf hij zijne vrijheid.

Die ontmoeting heeft den man zoo niet het leven gekost, toch merkelijk zijnen dood bespoedigd. Hij overleed den 27 Oktober 1914.


RAG

August Constant Adhemar De Ville

Geboren in Denderwindeke op 5 augustus 1893
Soldaat bij het 1e Regiment
Overleed op 26 september 1914 in Buggenhout

Ninove haalde ook de internationale pers naar aanleiding van de gevangenneming van de Duitse luitenant von Hadeln. De officier bleek in het bezit van dumdumkogels. Hieraan werd zwaar getild omdat deze fragmentatiekogels door de Conventie van Den Haag (1899) waren verboden. De aandacht voor het voorval kadert uiteraard in het  media-offensief van de geallieerden tegen het brutale optreden van het Duitse leger in België. Het tekstfragment is het rapport over de arrestatie door generaal Henri Louis Clooten die in de Vlaamse provincies het opperbevel waarnam. Het rapport is gericht aan de Minister van Oorlog.

De data in het communiqué van generaal Clooten lijken wel niet nauwkeurig. Het rapport is gedateerd op 26 september, terwijl 29 september wordt vermeld als de dag dat de bewuste kogels werden aangetroffen. Het staat in elk geval vast dat het voorval zich voordeed bij de laatste gevechten in Ninove tijdens de laatste week van september.

Het bewuste voorval verschijnt vanaf midden oktober 1914 herhaaldelijk in Nederlandse kranten.

Inbeslagname van dum-dum kogels bij de strijd om Ninove op 26 september 1914

Generaal hoofdkwartier in Gent, 26 september

Mijnheer de Minister,

Ik heb de eer u hierbij de kogellagers van het model dum-dum te bezorgen, in beslag genomen bij de Hannoveriaanse luitenant von Hadeln die in Ninove door mijn troepen werd gevangen genomen op 29 augustus. De revolver van deze officier die door hem voor zijn gevangenneming werd weggeworpen, is niet teruggevonden.

Luitenant-generaal, militair gouverneur,

 L. Clooten
 
Bron: Rapports sur la violation du droit des gens en Belgique, dl. 2, Rapports 13 à 22
de la Commission d'enquête (red. D.J.  Mercier). Berger-Levrault, Parijs, 1915.

Blijkbaar maakte men zich niet alleen aan Duitse zijde schuldig aan het gebruik van dumdumkogels, getuige de brief die de Duitse keizer Wilhelm II op 7 september 1914 richt aan de Amerikaanse president Wilson.
Zie het artikel hieronder dat verscheen in de oorlogskrant als bijlage bij Het Laatste Nieuws van 8 september.

Hieronder nog een paar artikels uit Nederlandse kranten, dit keer de Nieuwe Middelburgsche Courant & de Tilburgsche Courant

Een Taube toestel of letterlijk een duif-vliegtuig behoort tot de eerste generatie van Duitse oorlogsvliegtuigen. Het is een licht toestel met vleugels die lijken op deze van een duif. De vliegtuigen werden zowel ingezet voor verkenningsopdrachten, luchtgevechten en het gooien van bommen.

Delpher

De Nederlandse krant de Nieuwe Amsterdamsche Courant (Algemeen Handelsblad) baseert zich in onderstaand artikel op het verslag van een correspondent van het Belgische dagblad De Nieuwe Gazet (die correspondent zou de reporter van Recht en Vrede kunnen zijn - zie het bericht dat we publiceerden op 24 september). Het gaat hier om een van de laatste tegenprikken van het Belgische leger in de Denderstreek. Een groep van cyclisten slaagde er in om een Duitse eenheid te verdrijven en werden in Ninove geestdriftig onthaald. De verslaggever omschrijft Ninove als een gehucht…
 
Een correspondent van hetzelfde blad te Ninove maakt melding van een gevecht tusschen die plaats en Aalst. In het gehucht kwamen tweehonderd vrijwillige militaire wielrijders (meest allen Brusselaren) in botsing met veertig Duitsche wielrijders, De Belgen richtten een mitrailleur (welke zij in een auto meevoerden) op den vijand, die zich uit de voeten maakte met achterlating van een doode en een gekwetste: Zeven Duitschers werden gevangen genomen. Bij hun komst te Ninove werden de Belgische soldaten met de grootste geestdrift ontvangen. Van alle kanten werden hun levensmiddelen en goede gaven gebracht. Haast met geweld werden officieren en minderen in de huizen gehaald om hen te tracteeren. 

Delpher

De oorlogsomstandigheden beletten het gerecht niet om haar normale werk voort te zetten. Op vraag van de Procureur des Konings maakte het stadsbestuur van Ninove een verslag op van de schade die door de Duitse doortocht werd aangericht.

Ingevolge uwe vraag hebben wij de eer u hierbij te doen geworden den staat der schade aangericht door den doortocht der Duitsche troepen in onze stad.

Een afzonderlijk verslag werd u overgemaakt door heer Commissaris van Politie nopens de wandaden gepleegd in het huis van den heer Jules Van Meenen alhier.


(ASN, Modern Gemeentearchief Ninove, Uitgaande briefwisseling,  nr. 66, p. 393)
 
De schade aangericht aan het huis van Jules Van Meenen waarvan sprake werd aangericht bij de eerste doortocht van de Duitsers eind augustus (zie onze publicatie van 23 augustus)

De gemeentesecretaris van Nederhasselt doet verslag van de Duitse doortocht:

De Duitschers zijn twee maal in onze gemeente gelegerd geweest.

De 1ste maal op 21 oogst, was het uitsluitend ruiterij die op verschillige plaatsen in het open veld hun kamp hadden opgeslagen en er vernacht hebben; zij hadden geen voorraad mede, noch voor manschappen, noch voor paarden, alles werd bij de inwoners opgeeischt hooi en strooi en aardappels die zij te velde uitdolven niets werd betaald en zeer weinige zijn er die een bon hebben kunnen bekomen. De haver die nog in het veld te droogen stond in de nabijheid der kampen werd door de troepen gehaald en kwistig voor de paarden neergeworpen, zoodat veel is verloren gegaan, de
houtmijten werden ook duchtig aangesproken voor de kampvuren. De soldaten gingen alle huizen af om vleesch eieren en brood te vragen waarvoor zij zelden den
vollen prijs wilden betalen. Hier en daar vermist men hoenders, die men vermoed
door hen te zijn medegenomen, en rond de kampen werden ook aardappels en klavers geroofd; zoodat de eerste legering der Duitschers in onze gemeente eene ware plundering der velden is geweest; doch daar al de inwoners gewillig alles gaven
wat men vroeg zijn er geene gewelddaden gepleegd.

De tweede legering der Duitschers alhier had plaats op 8steSeptember en bestond uit ruiterij en eene afdeeling der luchtvloot; al de manschappen hebben in de huizen gelogeerd en hebben zich jegens de inwoners goed gedragen; de troepen hadden voorraad mede en niets werd opgeeischt dan haver hooi en strooi dat niet betaald werd ten zij bij uitzondering met bons, twee vaarzen werden opgeeischt en geslacht. De eireren, tabak, sigaren, chocolade en andere kleinigheden die de soldaten vroegen, dit alles werd over het algemeen betaald, zoodat de bevolking ditmaal zooveel niet geleden heeft. Er dient nog gemeld dat er hier in eene hofstede een ziek paard is achtergebleven alsook op 8 September een open automobiel bleekgroen zonder banden, het achterlaten van dit voertuig is aan de militaire Gouverneur gesignaleerd.

ASN

In een aantal Nederlanse dagbladen, waaronder de Middelburgsche Courant, verschijnt volgend bericht:

Delpher

De Ninoofse krant Recht en Vrede publiceert op 24 september een bericht aan de bevolking ondertekend door burgemeester dr. Behn.

Daarna volgt het relaas van de doortocht van de eerste Belgische soldaten sedert het begin van de oorlog.

Artikel in pdf

In het boek Vlaanderen Niemandsland 1914 (P. Goossens en L. Meiresonne) wordt ook verwezen naar hogervermelde gebeurtenissen:

"De Gentenaar van 24 september maakt melding van de gevechten die zich twee dagen voordien in Ninove en omgeving voordeden. Op 22 september was er een Belgische patrouille in de stad aangekomen. Het ging om een 200-tal vrijwilligers-cyclisten van de Burgerwacht afkomstig uit Gent. Op het ogenblik dat zij door de Ninovieters in huizen en herbergen enthousiast werden ontvangen, botsten enkelen van hen ter hoogte van de huidige Weggevoerdenstraat op een 20-tal Duitsers. Na een kort vuurgevecht sloegen deze op de vlucht richting Aalst. Op de steenweg tussen
Ninove en Okegem botsten ze op een andere Belgische patrouille onder leiding van
luitenant Vigneron. Zij probeerden te ontkomen in een bietenveld, maar werden
gevangen genomen. Tijdens de dagen nadien waren er in de streek nog schermutselingen. De Belgische guerrilla-tactiek in de Denderstreek leidde dus
tijdens de laatste dagen van september tot enkele kleine successen. Het bleek
uiteindelijk van korte duur …"
 
Dinsdagnamiddag had op den steenweg van Aalst naar Ninove, een nieuw gevecht plaats. Op de wijk ‘Doorn’ kwam eene kompagnie wielrijders-verkenners, ten getalle van 200, geplaatst onder kapitein-bevelhebber De V… in botsing met Duitsche
wielrijders.
Onze soldaten lieten hunnen auto-mitraljeuze vooruitkomen en opende het vuur op den vijand, die spoedig den aftocht blies. Van den kant der Duitschers was er een
doode, een gekwetste en 7 krijgsgevangenen.
Het lijk werd naar het doodenhuis van Ninove gebracht en de gekwetste naar het
gasthuis. De krijgsgevangenen werden naar Gent gestuurd.
Een burger, Edmond Geysselinck genaamd, die op den dorpel zijner woning stond, om
het gevecht gade te slaan, kreeg een kogel in de wang. De toestand van den nieuwsgierige is voldoende.
Bij hunne intrede te Ninove waren de Belgische soldaten, de eerste die inwoners van
Ninove zagen sedert het begin van den oorlog, het voorwerp eener geestdriftige
ovatie vanwege het volk. 
Uit alle huizen werden er eetwaren, lekkernijen, bier, enz. gebracht. De deuren
werden wijd open gezet, om de officieren en onderofficieren aan tafel te nooden.
Rond 7 uure kwam de tijding toe dat het overschot der Pruisen, daar straks op de
vlucht gedreven eene Belgische patroelje had ontmoet die te Iddergem in een
bietenveld verborgen zat. Vier Duitschers zouden gedood zijn en een tiental gekwetst. Hier zoomin als te Ninove werd geen enkele Belgische soldaat gekwetst.